بتن یکی از مصالح پرکاربرد ساختمانی است که استفاده از آن مقاومت و استحکام سازه را بالا می برد. این متریال از گذشته تا امروز توسط سازندگان سازه های مختلف مورد استفاده قرار گرفته و به ماده ای اصلی در صنعت ساخت و ساز تبدیل شده است. پس از ریختن بتن در محل مورد نظر به منظور از بین بردن حباب های هوا باید عمل تراکم صورت گیرد و بتن به حداکثر چگالی خود دست پیدا کند. این کار چگونه انجام میگیرد؟ در ادامه این مقاله از عمود گستر با ما همراه باشید.
میزان هوایی که در بتن حبس می شود به کاربرد بتن بستگی دارد. اگر در بتن میزان حباب های هوا بیشتر باشد مقاومت بتن پایین می آید و نفوذپذیری آن افزایش پیدا می کند. در این صورت مقاومت پیوستگی بتن و میلگرد نیز کاهش می یابد.
تراکم نمودن بتن به میزان زیادی هوای محبوس را از بتن بیرون می راند و با نزدیک کردن سنگدانه های بتن به یکدیگر مانع کرمو شدن آن می گردد. عملیات تراکم سازی بتن به دو صورت دستی و مکانیکی صورت می گیرد که در ذیل به توضیح آن ها پرداخته شده است. نوع بتن و میزان روانی آن، حجم بتن ریزی، روش انتقال بتن و جاگذاری آن، شکل هندسی قالب ها، تعداد آرماتورها، فاصله بین آنها و امکانات در دسترس از جمله عواملی هستند که بر انتخاب روش تراکم سازی بتن موثر خواهند بود. اگر تراکم بتن به روش مناسب صورت نگیرد، نفوذپذیری بتن افزایش پیدا می کند و حباب های هوا در لایه رویی بتن ترک ایجاد می کنند. حباب های هوای موجود در بتن، با کاهش تماس بتن و میلگرد و پیوستگی آن ها در عملکرد سازه بتنی اختلال ایجاد خواهد کرد.
فهرست مطالب
تراکم دستی
در پروژه های کوچکی که استفاده از ابزارهای مکانیکی امکان پذیر نیست می توان از ابزارهای دستی برای متراکم نمودن بتن استفاده کرد. برای مخلوط های بتنی روان و خمیری از یک میله فولادی به نام تخماق استفاده می شود. بدین منظور تخماق را به اندازه کافی در بتن فرو می کنند تا به آسانی به لایه انتهایی بتن و انتهای قالب ها برسد. ضخامت تخماق باید به اندازه ای باشد که از بین میلگردها رد شود. در مخلوط های سفت از تخماق سر پهن که مقطع آن دایره ای و یا مربعی شکل است استفاده می شود. روش دیگر برای تراکم سازی دستی بتن اجرای عملیات بیل زنی است. با استفاده از بیل و فرو کردن و درآوردن آن از بتن می توان هوای درون آن را تا حدی خارج نمود. این کار باعث رانده شدن سنگدانه ها از قالب و بالا آمدن حباب های هوا می گردد.
تراکم سازی بتن به روش مکانیکی
تراکم مکانیکی به ویبره کردن یا لرزاندن بتن توسط دستگاه های ویبره اشاره دارد. روشی که برای ویبره نمودن بتن انتخاب می گردد نباید منجر به جدا شدن اجزای بتن شود، به همین دلیل مجریان این کار باید از روش های استاندارد و اصولی بدین منظور استفاده کنند.مناسب ترین روش برای تراکم بتن استفاده از وسایل مکانیکی است. رایج ترین این وسایل ویبراتورهای داخلی یا خرطومی هستند. این دستگاه متشکل از یک محرک انعطاف پذیر است که باعث می شود میله مرکزی بچرخد. با چرخش میله فلزی، قطعه فلزی متصل به آن به پوشش فلزی ضربه زده و آن را می لرزاند. لرزاننده ها دارای قطرهای متفاوتی هستند که اصولاً قطر ۵/۲ الی ۵/۷ در کارگاه های ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد. هنگام استفاده از ویبراتور خرطومی یکسری نکات وجود دارند که حتماً باید به آن ها توجه شود.
نکات استفاده از ویبراتور
اگر ویبراتور خرطومی برای حرکت جانبی بتن و یا هل دادن آن استفاده شود، اجزای مخلوط از یکدیگر جدا خواهند شد. این لرزاننده را می توان برای تراز کردن سطح بتن به کار برد بدین گونه که آن را برای هموار کردن بتن در وسط مخلوط فرو کرده و از انجام هر نوع حرکت جانبی پرهیز نمود. نکته دیگری که هنگام استفاده از ویبراتور باید مورد توجه قرار گیرد این است که دستگاه با میلگردها و قالب تماس پیدا نکند زیرا در این صورت به آن ها آسیب خواهد زد. برای اینکه حباب های هوا زودتر از بتن خارج شوند باید ویبراتور را سریع وارد بتن کرد و با حرکتی بالا پایین و بسیار ملایم آن را بیرون آورد. اگر لرزاننده به آرامی خارج شود هوایی که در قسمت بالای دستگاه قرار دارد به سمت بالا رفته و ملات به شکل یکنواخت خارج می گردد.
عمود گستر بزرگترین تولید کننده قالب فلزی بتن در ایران
