قالب برداری بتن باید در چه زمانی انجام شود تا بتن مقاومن کافی را به دست آورده باشد و مجبور نشوید که دوباره‌کاری کنید؟ عملیات قالب برداری بتن زمانی انجام می‌شود که بتن مقاومت کافی را به دست آورده باشد و بتواند حداقل دو برابر تنش در هنگام برداشتن قالب‌ها را تحمل کند. در این مقاله عمودگستر، زمان مناسب قالب برداری بتن را مورد بررسی قرار می‌دهیم تا ساخت و ساز خود را با کیفیت به پیش ببرید!
فهرست مطالب
زمان مناسب قالب برداری بتن چه مدت است؟
قالب‌بندی بتن با قالب فلزی بتن، قالب پلاستیکی و قالب چوبی قابل انجام است. با هر نوع قالبی که قالب‌بندی بتن را انجام می‌دهید، باید زمان مناسب قالب برداری را بشناسید.
سرعت سفت شدن بتن یا مقاومت بتن، به دما بستگی دارد و به دنبال آن بر زمان قالب‌برداری تاثیرگذار است. به عنوان مثال، زمان مورد نیاز برای قالب برداری بتن در زمستان بیشتر از زمان مورد نیاز در تابستان خواهد بود.
یا در مثالی دیگر، باید در هنگام قالب برداری، به اعضای خمشی مانند تیرها و دال‌ها توجه ویژه داشته باشید؛ به این دلیل که اگر بتن‌هایی که در این قالب‌هاست، استحکام لازم برای تحمل بار این نوع قالب‌ها را نداشته باشد، ممکن است سبب انحراف شوند.
یکی از راه‌هایی که با آن می‌توانید خیلی خوب به زمان قالب برداری بتن پی ببرید، تخمین مقاومت بتن است. برای تخمین مقاومت بتن قبل از قالب برداری، باید آزمایش‌‌هایی روی بلوک‌ها یا ستون‌های بتنی انجام شود.
بلوک‌ها یا ستون‌های بتنی باید از همان ترکیب اعضای سازه تهیه شوند و تحت شرایط دمایی و رطوبتی مشابه با دیگر اعضای سازه باشند.
هنگامی که اطمینان حاصل شد که بتن مقاومت کافی برای تحمل بار را به دست آورده است، در این صورت قالب برداری انجام می‌شود. در غیر این صورت، قالب ها باید برای مدت طولانی‌تری باقی بمانند تا سفت شوند.
خرید و قیمت انواع قالب فلزی بتن در عمودگستر
چه زمانی نباید قالب برداری انجام دهید؟
قالب برداری تنها زمانی که بتن سفت شده باشد، انجام نمی‌شود بلکه باید به شرایط دیگری هم توجه کند تا کارتان درست از آب دربیاید. شرایط دیگر برای قالب برداری بتن عبارت هستند از:
- احتمال داشته باشد که بتن در زیر بار خود یا قالب‌ها، فرو بریزد
- احتمال برود که قالب‌برداری سبب انحراف سازه شود
- هنگام برداشتن قالب، به عضو سازه آسیب فیزیکی وارد کند
- بتن‌ها به دلیل یخ‌زدگی آسیب ببینند
- در اثر انقباض حرارتی بتن پس قالب‌گذاری، ترک ایجاد شود
در صورت وجود خطر قابل توجه هر یک از آسیب های فوق، بهتر است زمان قالب برداری بتن را به تعویق بیندازید. در صورتی که در ادامه ساخت و ساز، به قالب‌برداری نیاز داشته باشید، سازه‌ها باید به خوبی عایق‌بندی شوند تا از این‌گونه آسیب‌ها جلوگیری شود.
عوامل موثر بر زمان قالب برداری بتن
«زمان قالب برداری بتن» به مقاومت عضو سازه بستگی دارد و مقاومت عضو بتنی هم به موارد زیر وابسته است:
- هرچه عیار بتن بالاتر باشد، سرعت مقاومت بتن بیشتر است و در نتیجه بتن در زمان کوتاه‌تری به مقاومت دست پیدا می‌کند.
- نوع سیمان بر مقاومت بتن تأثیر می‌گذارد؛ به عنوان مثال، سیمان با ویژگی سخت شدن سریع نسبت به سیمان پرتلند معمولی، استحکام بیشتری در مدت زمان کوتاه‌تری خواهد داشت. سیمان با حرارت کم نسبت به OPC زمان بیشتری برای به دست آوردن استحکام کافی نیاز دارد.
- دمای بالا در حین بارگذاری بتن باعث می‌شود در زمان‌های کوتاه‌تری به مقاومت بالاتر دست یابد. در طول زمستان، زمان مقاومت بتن طولانی می‌شود.
- قالب‌بندی به بتن کمک می‌کند تا نسبت به محیط اطراف عایق باشد؛ بنابراین اتلاف گرمای هیدراتاسیون کمتر و میزان افزایش مقاومت بالا می‌رود.
- اندازه عضو بتنی نیز بر افزایش مقاومت بتن تأثیر می گذارد. اعضای بتنی بزرگتر نسبت به مقاطع کوچکتر، در زمان کمتری مقاوم خواهند شد.
- عمل‌آوری تسریع شده نیز روشی برای افزایش استحکام است
- نرخ گرم شدن بتن بر زمان مقاومت بتن تاثیر می‌گذارد
بیشتر بخوانید: فرق اسکافلد و داربست چیست؟
قوانین کلی برای قالب برداری چیست؟
فرآیند سفت شدن به نگهداری رطوبت و دما و نظارت روی آن‌ها در قالب نیاز دارد. بسیار مهم است که قالب را تا جایی که ممکن است به حال خود رها کنید. زمان سفت شدن سیمان و بتن در قالب ها به این شرح است:
- سیمان ASTM C 150 نوع : 7 1 روز
- سیمان ASTM C 150 نوع 10: 2 روز
- سیمان ASTM C 150 نوع 3: 3 روز
- سیمان ASTM C 150 نوع IV یا 5 : 14 روز
- سیمان های ASTM C 595, C 845, C 1157: متفاوت است.
هم‌چنین قوانین کلی برای سیمان پرتلند معمولی (OPC) به شرح زیر است:
- قالب دیوارها و ستون‌ها را می‌توانید بعد از حدود 24 تا 48 ساعت بردارید
- قالب اسلب‌ها را با تکیه‌گاه های زیر آن‌ها می‌توان پس از 3 تا 4 روز جدا کرد
- قالب سافیت‌ها را با تکیه‌گاه های زیرشان می‌توان بعد از یک هفته جدا کرد
- قالب پایه‌های نگهدارنده اسلب‌های زیر 15 فوت را می توان بعد از یک هفته برداشت
- قالب تکیه‌گاه‌های نگهدارنده اسلب‌های بیش از 15 فوت را می توان پس از 2 هفته برداشت
- قالب تکیه‌گاه تیرهای نگهدارنده و قوس‌های زیر 20 فوت را می توان بعد از 2 هفته برداشت
- قالب تکیه‌گاه تیرهای نگهدارنده و قوس‌های بیش از 20 فوت را می‌توان پس از 3 هفته برداشت
نکته مهم این است که این موارد به صورت تخمینی ذکر شده است و حتما قبل از قالب برداری سختی بتن به خوبی بررسی شود.
تا زمانی که بتن استحکام کافی برای تحمل تمام بارهای وارد شده ندارد، قالب نباید برداشته شود. زمان لازم قبل از قالب برداری به عملکرد سازه ای عضو و میزان افزایش مقاومت بتن بستگی دارد.
عیار بتن، نوع سیمان، نسبت آب به سیمان، دما در حین عمل‌آوری و برخی موارد دیگر نیز بر میزان افزایش مقاومت بتن تأثیر می‌گذارند.
بیشتر بخوانید: معایب قالب پلاستیکی بتن را خوب بشناسید!
قالب برداری را با دقت انجام دهید
حالا که با زمان قالب برداری بتن آشنا شدید، نوبت به این می‌رسد که برخی از نکات برای قالب‌برداری را نیز در ذهن داشته باشید.
مثلا در مورد قطعه‌های قالب توجه داشته باشید که قطعات و اتصالات قالب باید به گونه‌ای چیده شوند که قالب‌برداری آسان و ساده باشد و به بتن و پنل‌های قالب آسیب نرسد تا بتوانید بدون تعمیرات زیاد، آن را مجددا استفاده کنید.
روش قالب‌برداری باید توسط مهندس نظارت شود تا اطمینان حاصل گردد که کیفیت بتن سخت‌شده در عضو سازه، دارای حداقل عیوب ریخته‌گری مانند لانه زنبوری یا همان حفره‌ای شدن، و کمترین عیوب در اندازه و شکل باشد.
این عیوب در بتن، روی استحکام ثبات ساختار، تاثیر می‌گذارد جداسازی قالب‌ها نباید با فشار دادن قلاب‌ها به بتن انجام شود. ممکن است به بتن سخت شده آسیب برساند. ته تیرها و تیرچه‌ها باید در جای خود باقی بمانند تا زمانی که تمام قالب‌های پایه زیر آن‌ها برداشته شود.
سخن آخر
قالب‌برداری یکی از حساس‌‌ترین کارهای ساخت و ساز است که اگر به درستی انجام نشود، نه تنها ساختار را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند خطر بالایی را برای کارگرانی که در محل کار می‌کنند، در پی داشته باشد؛ بنابراین نکاتی را که در بالا ذکر شد، باید در هنگام قالب برداری در نظر بگیرید.
چنان‌چه هرگونه سوال در مورد تجهیزات قالب‌بندی بتن دارید، می‌توانید با مشاوران عمودگستر تماس بگیرید. هم‌چنین برای تهیه انواع ساختارهای فلزی مانند قالب فلزی بتن، سکوی بتن‌ریزی، جک سقفی، سولجر، داربست مثلثی و انواع تجهیزات فلزی ساخت و ساز، می‌توانید فروشگاه عمودگستر را انتخاب کنید.
از عمودگستر مشاوره رایگان بگیرید